Tình trạng lấn chiếm hành lang chung trong chung cư và cách xử lý

Trong các khu chung cư hiện nay, hành lang là phần diện tích công cộng được thiết kế để phục vụ nhu cầu đi lại, thoát hiểm và đảm bảo an toàn cho toàn bộ cư dân. Tuy nhiên, thực tế cho thấy tình trạng lấn chiếm hành lang chung ngày càng phổ biến, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sống, an toàn phòng cháy chữa cháy và gây ra nhiều mâu thuẫn giữa các cư dân.
Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, hậu quả và cách xử lý tình trạng lấn chiếm hành lang chung trong chung cư một cách đúng quy định, văn minh và hiệu quả.
Hành lang chung trong chung cư là gì?
Hành lang chung cư là phần diện tích nằm bên ngoài các căn hộ, nối liền giữa các căn hộ, thang máy, cầu thang bộ và các khu chức năng chung trong tòa nhà. Đây là khu vực thuộc sở hữu chung, được quy định rõ trong các văn bản pháp luật như Luật Nhà ở và Nghị định 99/2015/NĐ-CP.
Phần hành lang này đóng vai trò quan trọng trong việc tạo lối đi lại thuận tiện, thoát hiểm khi có sự cố, đồng thời là không gian thông thoáng, giúp tòa nhà vận hành an toàn, hiệu quả.
Tình trạng lấn chiếm hành lang chung hiện nay
Tình trạng lấn chiếm hành lang chung cư diễn ra dưới nhiều hình thức khác nhau, phổ biến gồm:
- Đặt giày dép, kệ giày, thảm lau chân trước cửa căn hộ
- Treo quần áo, để chậu cây cảnh, xe đạp, xe đẩy trẻ em ở hành lang
- Kinh doanh nhỏ lẻ như bán hàng online, mở tiệm cắt tóc, may vá tại nhà lấn chiếm không gian chung
- Kê bàn ghế, tủ lạnh, máy giặt, vật dụng cá nhân tại hành lang chung
Những hành vi này tuy có thể xuất phát từ nhu cầu cá nhân chính đáng nhưng lại gây ảnh hưởng tiêu cực đến không gian sống chung và vi phạm các quy định pháp luật hiện hành.
Nguyên nhân dẫn đến lấn chiếm hành lang chung
Việc lấn chiếm hành lang trong chung cư xuất phát từ nhiều nguyên nhân:
Diện tích căn hộ hạn chế
Phần lớn các căn hộ chung cư có diện tích nhỏ, thiếu không gian để chứa đồ hoặc sinh hoạt. Điều này khiến một số cư dân tận dụng hành lang chung làm nơi để thêm đồ đạc nhằm mở rộng diện tích sử dụng.
Thiếu ý thức cộng đồng
Một bộ phận cư dân vẫn chưa hiểu rõ về quyền sở hữu chung và nghĩa vụ bảo vệ tài sản công cộng trong chung cư. Họ có xu hướng sử dụng hành lang như phần diện tích riêng, dẫn đến tình trạng lấn chiếm kéo dài.
Quản lý tòa nhà lỏng lẻo
Ban quản lý thiếu biện pháp giám sát, không kiên quyết xử lý hoặc xử lý không triệt để khiến các vi phạm không được khắc phục, thậm chí ngày càng gia tăng.
Thiếu quy định rõ ràng hoặc tuyên truyền không hiệu quả
Một số chung cư chưa phổ biến nội quy về sử dụng không gian chung rõ ràng cho cư dân mới, không có bảng thông báo, hướng dẫn cụ thể hoặc các chiến dịch tuyên truyền nâng cao ý thức cộng đồng.
Hậu quả của việc lấn chiếm hành lang chung
Tình trạng lấn chiếm hành lang chung cư gây ra nhiều hệ lụy, không chỉ về mặt thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến an toàn của cư dân:
Mất an toàn phòng cháy chữa cháy
Hành lang là lối thoát hiểm quan trọng trong các tình huống khẩn cấp như cháy nổ. Việc đặt vật dụng cồng kềnh có thể cản trở việc di chuyển, làm giảm hiệu quả sơ tán và cứu hộ.
Gây nguy cơ tai nạn
Hành lang hẹp bị chắn bởi đồ đạc dễ khiến trẻ nhỏ, người lớn tuổi hoặc người khiếm thị bị vấp ngã, tai nạn khi di chuyển.
Mất mỹ quan, ảnh hưởng không khí sinh hoạt
Sự bừa bộn của hành lang làm giảm vẻ đẹp tổng thể của tòa nhà, ảnh hưởng đến trải nghiệm sống, đồng thời dễ dẫn đến mùi hôi, côn trùng nếu có rác thải hoặc đồ đạc để lâu không sử dụng.
Dễ nảy sinh mâu thuẫn giữa cư dân
Khi có người sử dụng hành lang chung làm không gian riêng, các cư dân khác cảm thấy quyền lợi bị ảnh hưởng, dẫn đến mâu thuẫn, khiếu nại, thậm chí tranh cãi.
Các quy định pháp luật liên quan
Theo khoản 2 điều 100 của Luật Nhà ở 2014, phần diện tích hành lang, cầu thang là tài sản sở hữu chung, không thuộc về bất kỳ cá nhân nào.
Ngoài ra, theo điểm b khoản 1 điều 35 của Nghị định 99/2015/NĐ-CP, việc chiếm dụng, sử dụng trái phép phần diện tích thuộc sở hữu chung có thể bị xử lý theo pháp luật.
Nếu cư dân cố tình vi phạm, ban quản lý hoặc ban quản trị có quyền lập biên bản và báo cáo chính quyền địa phương để có biện pháp xử phạt hành chính phù hợp.
Cách xử lý tình trạng lấn chiếm hành lang chung trong chung cư
Để xử lý tình trạng này một cách hiệu quả và văn minh, cần có sự phối hợp giữa cư dân, ban quản lý, ban quản trị và chính quyền địa phương.
1. Tuyên truyền và phổ biến nội quy
Ban quản lý cần định kỳ tổ chức các buổi sinh hoạt cộng đồng hoặc gửi thông báo nhắc nhở cư dân về quy định sử dụng hành lang chung. Bảng nội quy cần được dán tại các khu vực công cộng dễ thấy.
2. Thiết kế không gian lưu trữ hợp lý
Chủ đầu tư và ban quản lý có thể đề xuất giải pháp lắp đặt các khu vực tủ chung, phòng chứa đồ ở tầng hầm, tầng trệt… để cư dân gửi vật dụng cá nhân, giảm nhu cầu sử dụng hành lang.
3. Tăng cường giám sát và nhắc nhở
Ban quản lý cần thường xuyên kiểm tra các tầng, lập danh sách những hộ vi phạm và gửi thông báo nhắc nhở. Nếu vẫn không có sự hợp tác, có thể tiến hành xử phạt theo đúng quy định đã đề ra trong nội quy nhà chung cư.
4. Áp dụng chế tài xử phạt
Đối với những trường hợp cố tình vi phạm nhiều lần, ban quản trị có thể kiến nghị áp dụng các hình thức xử phạt hành chính, hoặc trừ điểm cư dân theo mô hình “chấm điểm cư dân văn minh” để tạo răn đe.
5. Khuyến khích sự tự giác từ cư dân
Mỗi cư dân cần hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình, đồng thời nâng cao ý thức sử dụng tài sản chung một cách đúng mực. Việc sống có trách nhiệm không chỉ bảo vệ chính mình mà còn bảo vệ sự an toàn và văn minh chung của cả cộng đồng.
Kết luận
Hành lang chung là không gian công cộng quan trọng, không thể bị lạm dụng vì lợi ích cá nhân. Tình trạng lấn chiếm hành lang trong chung cư không chỉ vi phạm pháp luật mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn và chất lượng sống của toàn bộ cư dân.
Để xử lý tình trạng này, cần có sự chung tay của ban quản lý, ban quản trị và cư dân trong việc tuyên truyền, giám sát và áp dụng các chế tài phù hợp. Chỉ khi mỗi người cùng có ý thức, không gian sống chung mới thật sự an toàn, văn minh và đáng sống.